Aardbeving in Groningen, Duitsland breekt hele dorpen af. Stop met fossiel!

2018 was net begonnen en in een week gebeurde er een hoop verontrustende dingen.

Als getogen Groninger maak me ernstig zorgen over wat daar gebeurt (aardbevingen), of eigenlijk wat er niet gebeurt (problem oplossen). Als aardbewoner maak me ernstig over het feit dat we maar blijven doorgaan met plastic en CO2 produceren, dit samen met het vergiftigen van onze leefomgeving, kappen van oerwouden, Poolse oerbossen, knotwilgen, eiken in Almere, bomen in Amsterdam,  zo’n beetje iedere boom die er nog is moet om. Als halve Duitser maak ik me zorgen om bruinkooolwinnig en dat men hier dorpen en monumenten voor opoffert.  Deze drie zorgen hebben allemaal te maken met onze energievoorziening, we blijven maar fossiele brandstoffen opstoken en in rap tempo slopen en koken we onze aarde tot we uiteindelijk een onleefbare planeet over houden.

Waarom lukt het ons niet ons gedrag te veranderen en comfortabel leven te hebben zonder de planeet te slopen? Dit heeft mijns inziens alles te maken met de ongelooflijke macht van de fossiele, kolen/olie/gas, industrie die keer op keer alle vooruitgang vertraagd of blokkeert. Want wisten we immer in 1985 al niet dat ons gas op zou raken en dat we alternatieven moesten bedenken om ons te verwarmen? Al in de jaren 80 wist men dat Groningen langzaam weg zakt en dat men dus niet eeuwig door kon pompen.

Onze toenmalige visionaire bestuurders hebben er toen voor gekozen vrienden te worden met de Russen, met de gedachte dat als ons gas op is we het uit Rusland kunnen gaan halen. Daarbij vooral niet rekening houden dat we dan afhankelijk worden van een onberekenbare factor. Bodemdaling in Groningen zou men gaan voorkomen door Russisch gas op te slaan in de lege Groningse velden en dan weer door te verkopen. Ik heb er nooit meer wat van gehoord en ondertussen worden de gevolgen van aardbevingen in Groningen steeds erger, duidelijk is dat er iets moet gaan gebeuren.

Onze Nederlandse regering noemt zichzelf het groenste kabinet ooit, maar dat zal wel komen door het D66 en CDA groen in het logo, ik heb ze nog niet op groen beleid kunnen betrappen. Ze zijn namelijk  vergeten het Groninger probleem echt op te lossen in het regeerakkoord, ze willen volop inzetten op gas, het opslaan van CO2 (techniek moet nog bedacht worden) en biomassabijstook met geïmporteerde Canadese oerbossen, plus onze eigen bomen die  dus worden verbrand in visionair Balkenende zijn kolencentrales uit 2007. Kortom, korte termijn fossiel beleid, niks groens aan en niks permanent oplossen.

Immerath RIP

In Duitsland is de situatie iets anders want daar wordt heel veel geïnvesteerd in echte duurzame energie, voor de zogenaamde Energiewende (energietransitie), en lukt het ze een groot deel van hun energiebehoefte uit  zon en wind te halen.  Het is echter wel groene energie met een zwart of bruin randje, het lukt de Duitsers maar niet de bruin- en kolencentrales te sluiten.  Bruinkool is het ergst, als je het verbrandt stinkt het vreselijk en als het niet waait blijft die smog dagen hangen. Soms als we terugrijden ruik je bruinkool van Dortmund tot Arnhem. Ik gooide het eerst ook ’s nachts in mijn houtkachel maar ben daar nu echt mee gestopt, dat spul kan echt niet. De Duitsers slopen echter nog steeds complete dorpen voor hun open dagbouw bruinkoolwinning, van de week verdween de prachtige dom van Immerath voor deze vooruitgang, echt verschrikkelijk om te zien.

Pelletfabriek Schameder bij Stünzel

Biomassabijstook doen de Duitsers ook, vlakbij Stünzel heeft de RWE een grote pellet fabriek die er voor zorgt dat de prijzen van houtsnippers tot ongekende hoogte zijn gestegen. Een van de redenen dat een biomeiler in deze omgeving niet echt rendabel is als je bijna 20 Euro  per kuub moet betalen.

Wat ik dan helemaal niet begrijp is dat de Duitsers goed functionerende kerncentrales sluiten (het is wel goed dat de brakke DDR kerncentrales stilgelegd zijn). Per 1 januari is  in het kader van de Atomausstieg weer een centrale stil gelegd.  Allemaal heel fijn, maar in de praktijk wordt deze centrale nu opgevangen door CO2 producerende bruinkool, kolen en gascentrales.  Ik heb altijd geleerd: pak het ergste probleem, CO2, eerst aan want dat levert het meest op.  Ik snap dan ook niet dat men niet eerst het hele bruinkoolcircus stil legt. De fossiele lobby is echter sterk en gebruikt natuurlijk het werkgelegenheidswapen waarmee je tegenwoordig alles voor elkaar schijnt te krijgen.

Duitse elektriciteits-energiemix sinds 1990

 

Warmte uit composteren: biomeiler

Ik doe al een aantal jaren een poging om het Gasthuis fossielvrij te maken. We stoken hout uit het bos, met het idee dat het snel weer aangroeit  en de vrijgekomen C02 weer opneemt. Er zijn zat mensen die zullen zeggen dat hout stoken nog steeds dubieus is omdat de buren het ruiken en er nog steeds fijnstof wordt geproduceerd, maar je moet wat. Als tweede zijn we gaan experimenteren met de biomeiler waar we warmte maken door houstnippers uit de buurt composteren. Voordeel, geen fijnstof want je verbrandt niks en je houdt compost over voor de tuin. Nadeel is dat het bewerkelijk is en je heel veel biomassa nodig hebt. Daarnaast hebben we nu een zonnecollector aangesloten op het buffervat, die dan bij kan warmen in  herfst en lente want in de winter schijnt de zon echt te weinig om serieus bij te kunnen dragen.

Infraroodpaneel aan plafond

 

Verder gebruiken we in de keuken nu infraroodpanelen die nemen relatief weinig stroom maar geven wel heerlijk stralingswarmte. Het buffervat kunnen we ook elektrisch opwarmen en ook onze douchegeiser loopt ook op stroom.  Als volgende stap wil ik nu in 2018 een lucht/water warmtepomp gaan plaatsen en omdat deze ook veel stroom neemt ook PV zonnepanelen.

Het zou natuurlijk wel helpen als de Nederlandse, Duitse of EU regering nu eindelijk eens een duidelijk stelt dat we stoppen met fossiel! En daarbij een meerjarenplan maakt hoe we wel snel van de fossiele energie af kunnen komen. Dan niet alleen een plan voor de huidige stroomvoorziening, maar gelijk dat ook de verwarming mee neemt. De meeste energie gaat namelijk uiteindelijk naar verwarming, dat ondervinden we in Stunzel iedere winter weer. Deze hele energietransitie zou toch makkelijk moeten kunnen in pak hem beet 12 jaar, gewoon een kwestie van  duidelijk beleid maken, een visie ontwikkelen en je de toekomst niet laten dicteren door de fossiele industrie. Maar omdat dat de dames en heren politici blijkbaar niet lukt hier alvast een voorzet.

Verder natuurlijk fors inzetten op zon-, wind,  opslag, smart grids en kerncentrales die er al zijn open houden (geen nieuwe). Tegelijkertijd fossiel af bouwen en geen gepamper meer van de fossiele industrie, hun tijd is geweest, net als analoge fotografie, de platenindustrie, de postkoets, de stoomtrein, papieren post, zeilschepen allemaal historie. Geef de Groningers een smak geld en bouw het gaspompen versneld af met flinke stimuleringsmaatregelen, we hebben geen keuze we moeten omschakelen, allemaal.  Nu nog gaan investeren in een alternatieve op import gebaseerde gasinfrastuctuur is een heilloze doodlopende weg, niet doen dus.

Natuurlijk, het duurzaam opwekken en opslaan van stroom wordt steeds goedkoper. De nieuwste zon- en windparken worden al zonder subsidie gebouwd en de kosten van opslag dalen ook alleen maar verder. Zodra je de investeringen eenmaal gedaan hebt, heb je alleen nog maar onderhoud en kun je jaarlijks energie oogsten. Dit in tegenstelling tot fossiele energie die uiteindelijk alleen maar duurder wordt, want het is immers steeds moeilijker te winnen omdat het op raakt. Ook kernenergie wordt alleen maar duurder, dus daar wil je op termijn ook gewoon van af.

Mensen zullen wel schrikken dat ik als oud anti kernenergie-activist de kerncentrales open houdt. Dit is echter noodzakelijk in de transitiefase om snel van de kolen en gas af te komen, de fossiele industrie moet gestopt worden en daarbij moeten we geen middelen schuwen. Men had natuurlijk al in 1995 fors moeten inzetten op duurzame energie, maar men heeft dat verzuimd en volstrekt niets gedaan, in plaats daarvan zette men in op kolen en gas. Begrijp net uit het nieuws van Rutte dat er geen enkel concreet plan is om te stoppen met Gronings gas, zelfs niet importeren en mengen. Regeren was dus niet bepaald vooruit zien, want alle voorgaande regeringen hebben dus zitten slapen en lagen te dromen dat ze eeuwig Gronings gas konden blijven pompen.

Anno 2018 zitten we al op een CO2 niveau dat de laatste 800.000 jaar niet is voorgekomen, we betreden onbekend terrein, het enige dat we weten is dat Groningen in elkaar stort  en de wereldwijde temperatuur in rap tempo stijgt, met een grote versnelling in de laatste 15 jaar.   Mocht de wereldtemperatuur meer dan 2 C stijgen dan zijn de gevolgen niet meer te overzien, gelukkig zitten wij veilig op die berg van 600m in Wittgenstein.

Update: Ik schreef dit artikel in januari 2018, maar publiceerde het pas in september. Er is wel een en ander gebeurd:

Referenties: