Verwarming

Intro

Het verwarmingssysteem in het Gasthaus Stünzel is ontworpen vanuit drie hoofdingrediënten: stralingswarmte, laag energiegebruik en ecologisch. Stralingswarmte omdat het te vergelijken is met de warmte van de zon en omdat deze warmte nu eenmaal heel aangenaam aanvoelt. We proberen het energiegebruik zo laag mogelijk te houden door zonne-energie en overtollige energie uit de houtkachel op te slaan in een buffervat. Verder proberen we zoveel mogelijk ecologisch te verwarmen, dus zonder fossiele brandstoffen (gasloos), groene stroom en hout, dat uitsluitend uit lokale ecologisch beheerde bossen komt.

Hieronder het schema van het verwarmingssysteem eind oktober 2019.

Afgifte

• Tempierung
  • de muren zijn voorzien van een soort van wandverwarming met koperbuizen. Het idee is dat de muren drooggelegd worden en daardoor geen kou van buiten meer geleiden en zo dus een lekkere stralingswarmte produceren. Het verschil met gewone wandverwarming is vooral dat er ook hoge temperaturen door de leidingen kunnen. Meer over dit bijzondere systeem op de Tempierungspagina.
• Vloerverwarming
  • De badkamer is voorzien van vloerverwarming die ook aangesloten is op het tempierungssysteem. Daarmee heb je in de badkamer dus stralingswarmte zowel uit de vloer als uit de wand.
• Lage temperatuur radiatoren
  • In de gang beneden zit nog een grote ouderwetse radiator die wel is aangesloten op het systeem. Oorspronkelijk was het plan ook daar tempierungleidingen te maken, maar de hoeveelheid breekschade aan de tegelvloer zou aanzienlijk zijn. Tempierung, is onze ervaring nu, is vooral in buitenmuren zinvol. Aangezien de gang slechts binnenmuren heeft, heb ik besloten hier een lage temperatuur radiator te plaatsen.
• Infraroodplaten
  • In de keuken hangen momenteel twee 600 Watt infraroodpanelen aan het plafond met thermostaat. Zeker sinds de keuken voorzien is van dubbel glas kunnen deze platen met gemak de ruimte aangenaam op temperatuur houden.LTV radiatorenInfraroodplaten.
  • De eerste 50W infraroodplaat plaatsten we al in 2012 om de waterleidingen vorstvrij te houden.
  • Het is niet onwaarschijnlijk dat we in toekomstige ruimtes, zoals de zolder en de nog te bouwen kamers op de zaadzolder ook met infraroodplaten gaan werken.
• Houtkachels
  • in de keuken staat nog de oude oorspronkelijke Gasthuis-haard. het is een Siegherd en hij doet het nog altijd prima. Behalve dat je er fijn op kunt koken, krijgt een beetje stoker de keuken met gemak op 25C.
  • in de woonkamer staat een Bulgaarse Prity houtkachel. Dit is een 8KW conventionele kachel plus een 29KW bronkachel voor de rest van het huis. Het is een beest dat het makkelijk kan bestieren en waar ook enorme blokken hout in kunnen.

Oorspronkelijk wilden we ook een massakachel, maar die is er nooit gekomen omdat dan eerst de vloer gestut zou moeten worden. Ik ben er achteraf blij om, omdat de opstarttijd bij zo’n kachel te lang is. We zijn hier soms maar een weekend en dan wil je niet eerst 48 uur moeten stoken voordat het warm is. Voor de hooizolder als toekomstige groepsruimte lijkt het me wel een goed idee, ooit.

Zie ook de blog over de warmtecamera

Buffervat

Centraal in het verwarmingssysteem is een 860 liter groot buffervat. De dit vat zorgt voor de warmteopslag zodat je de nacht door kan komen met warmte uit de buffer. Verder zorgt het vat ervoor dat de warmtepieken van het hout stoken worden afgevlakt. Moderne verwarmingssytemen hebben allemaal een buffervat. Het geeft ook de mogelijkheid allerlei verschillende warmtebronnen aan te sluiten.

Warmtebronnen

Het hele verwarmingssysteem is in de loop de jaren voorzien van diverse warmtebronnen die allemaal gekoppeld zijn via het centrale buffervat.

• Houtkachel in de woonkamer is hier boven al beschreven
• Zonnecollector, op het zuiden met als doel vooral in de winter bij laagstaande zon deze warmte te vangen en op te slaan in het buffervat. (helaas is de collector momenteel stuk)
• Warmtepomp, deze is er nog niet maar we zijn bezig een 16KW luchtwarmtepomp project te starten
• Heizstab, het buffervat is voorzien van twee 8KW zogenaamde Heizstaben op krachtstroom. De ene is een soort noodvoorziening die ik via Internet aan en uit kan zetten. Het is zeker alleen voor noodgevallen, want met stroomprijzen van 29 ct per kwh wil je deze zo min mogelijk aanzetten. De tweede Heizstab is nog niet in functie, maar de bedoeling is deze aan te sluiten op een kleine Braun windmolen (die ik hier al in de schuur heb liggen). De windmolen zal vooral in de winter draaien en dan kunnen we deze gratis stroom goed gebruiken voor verwarming.
• Biomeiler, deze warme composthoop wordt gebruikt voor zogenaamde Rücklaufanhebung, dat wil zeggen dat je de retourleiding van de verwarming vlak voor de buffer iets opwarmt, zodat de andere bronnen minder hoeven te werken. Mijn biomeiler begon als een klein experiment en is nu Europawijd een beweging geworden compleet met eigen conferentie, daarom hier meer over mijn persoonlijke ervaringen met de biomeiler of kijk op biomeiler.nl.

Regeltechniek

• Resol, Deltasol BX (3.01). Deze regeling regelt de pomp van de zonnecollector en de houtkachelpomp. Het heeft een heel ouderwetse interface met honderden cryptische menustructuren. Na een jaar of twee is het me eindelijk gelukt, met hulp van verschillende andere techneuten, de houtkachelregeling aan de praat te krijgen. Probleem bleek uiteindelijk te zijn dat de handleiding die ik bezit een fout bevatte, en die in de nieuwere versie was gecorrigeerd. Dat verklaarde een hoop, daarna bleek het systeem te doen wat het moest doen.
• Biomeiler regeling. Dit is een EURO 12M Mischerregelung Steuerung die ervoor zorgt dat alleen de overtollige warmte van de biomeiler het huis in gaat. Want een biomeiler mag nooit te veel afkoelen anders gaat hij dood.
• Mixer regeling. De centrale mixer moet gaan regelen hoeveel warmte er naar de tempierung gaat. Deze regeling is er nog niet, omdat ik nog niet precies weet hoe het zou moeten werken. Ik denk dat de regeling moet gaan zorgen dat er altijd minimaal 35C naar de tempierung gaat. Maar hoe en wat is me nog niet duidelijk, nu staat de knop altijd op stand 8.
• Monitoring. Samen met mijn zoon hebben we met Rasberry Pi’s en Grafana een systeem gebouwd waarmee we de temperaturen in huis in de gaten kunnen houden.

Pompunits

We hebben dus vier pompunits: de tempierung voor het huis, de biomeiler, de houtkachel en de zonnecollector.